Phật giáo Nguyên Thủy chính là thuật ngữ dùng để chỉ Phật giáo trong giai đoạn đầu từ khi Tất Đạt Đa sáng lập ra Phật giáo cho đến trước Đại hội kết tập kinh điển Phật giáo lần thứ hai được tổ chức tại thành phố Vaisili. Phật giáo Nguyên Thủy rất phổ biến ở Campuchia, Lào, Thái Lan, Myanmar, Sri Lanka nên còn được gọi là Phật giáo Nam Tông. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp các bạn tìm hiểu rõ về Phật giáo Nguyên Thủy.
Giới thiệu về Phật giáo Nguyên Thủy
Phật giáo Nguyên thủy là gì?
Phật giáo Nguyên thủy là cách gọi các tư tưởng Phật giáo thời kỳ sơ khởi, từ khi được Tất Đạt Đa giác ngộ và sáng lập Phật giáo cho đến trước Đại hội kết tập kinh điển Phật giáo lần thứ hai ở thành phố Vaisili. Phật giáo Nguyên Thủy phổ biến ở Campuchia, Thái Lan, Lào, Myanmar… và còn được gọi là Phật giáo Nam tông.
Phật giáo nguyên thủy tin rằng giáo pháp của họ là những lời dạy ban đầu của Đức Phật. Nhưng họ không hề nhấn mạnh nhiều về niềm tin các giáo lý theo cách cực đoan mà chỉ xem nó là một công cụ giúp con người hiểu được chân lý thông qua sự trải nghiệm cá nhân.
Nguồn gốc Phật giáo Nguyên Thủy
Phật giáo Nguyên Thủy chính là một trong ba nhánh chính của Phật giáo: Phật giáo Đại Thừa, Kim Cương Thừa và Phật giáo Nguyên Thủy. Nó được lan rộng từ Ấn Độ cho đến Sri Lanka rồi đến Đông Nam Á nhưng vẫn giữ nguyên được bản Pali nguyên thủy.
Đến thế kỷ thứ 3 Trước Công Nguyên thì đạo Phật đã được lan rộng khắp Châu Á. Phật giáo Nguyên Thủy được truyền vào Sri Lanka và được ghi lại bằng văn bản tiếng Pali. Đến thế kỷ thứ 1 Sau Công Nguyên thì kinh điển đầu tiên được hình thành đó chính là kinh Tạng Pali.
Vào khoảng thế kỷ thứ 6 thì Phật giáo Nguyên Thủy đến Thái Lan và trở thành tôn giáo chính thức của cả nước.
Phật giáo Nguyên Thủy còn được gọi là Phật giáo Tiểu Thừa để phân biệt với Phật giáo Đại Thừa. Tên gọi Tiểu Thừa có nguồn gốc từ những cuộc phân rã sớm trong công đồng Phật giáo.
Hình thức Phật giáo này đã đến Thái Lan vào khoảng thế kỷ thứ 6, và trở thành tôn giáo chính thức của cả nước vào thế kỷ 13 sau khi vương quốc Sukhothai được thành lập. Tiểu Thừa còn có ý nghĩa kế thừa những lời dạy cơ bản của Đức Phật. Nhưng để tránh hiểu lầm trong việc phân biệt các nhánh chính của Phật giáo nên các học giả còn gọi Phật giáo Nguyên Thủy là Phật giáo Nam Tông. Ở Việt Nam chúng ta thì Phật giáo Đại Thừa là trường phái chính và Tịnh Độ Tông chính là tông phái phổ biến nhất.
Ngôn ngữ trong văn bản kinh điển Phật giáo Nguyên Thủy
Phật giáo Nguyên Thủy sử dụng tiếng Pali cho các văn bản kinh điển. Đây chính là ngôn ngữ phổ biến ở trung tâm Ấn Độ trong thời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Tôn giả A Nan chính là người ghi nhớ hầu hết các bài thuyết pháp của Đức Phật.
Ban đầu, Pali chỉ là ngôn ngữ nói nên không có bẳng chữ cái cụ thể của riêng nó. Cho đến năm 100 Trước Công Nguyên thì kinh Tạng được soạn thảo lần đầu tiên bởi nhà sư ở Sri Lanka và đây chính là người đã tạo ra chữ Pali dưới dạng kịch bản Barahmi. Và từ đó, Kinh Tạng đã được dịch sang rất nhiều ngôn ngữ khác như: Devanagari, Thái, Miến Điện, La Mã, Cyrilli,…
Ngoài ra bản dịch tiếng Anh của kinh Tạng hiện nay rất phổ biến nhưng nhiều tu sĩ của Phật giáo Nguyên Thủy vẫn theo học ngôn ngữ Pali để làm sâu sắc thêm sự hiểu biết và đánh giá chính xác các giáo lý của Đức Phật.
Không ai có thể đánh giá được kinh Tạng chứa đựng những lời dạy gì của Đức Phật. Chính vì thế, nó không giống như các văn bản thánh thư của các tôn giáo khác. Các giáo lý có trong kinh Tạng Pali phải được đánh giá trực tiếp thông qua sự trải nghiệm của mỗi cá nhân. Từ đó, mỗi người sẽ có câu trả lời riêng của họ. Cho đến hiện nay thì kinh Tạng Pali vẫn tồn tại trong nhiều thế kỷ và không thể thiếu đối với hàng triệu Phật tử muốn tìm kiếm sự giác ngộ.
Quan điểm của Phật giáo Nguyên Thủy
Quan điểm của Phật giáo Nguyên Thủy nhấn mạnh đến việc tự giải phòng thông qua những nỗ lực của từng cá nhân. Phương tiện chính để đạt được giác ngộ trong truyền thống Phật giáo Nguyên Thủy đó chính là thiền Vipassana hoặc thiền Minh Sát. Phật giáo Nguyên Thủy nhấn mạnh sự tuân thủ kỷ luật về cơ thể, cách kết nối và tư tưởng. Với các lý do chính là: Tránh xa những điều xấu, tích luy những điều lành và thanh lọc tâm trí.
Phật giáo Nguyên Thủy nhấn mạnh tầm quan trọng của tu viện. Do đó, hầu hết các nhà sư của Phật giáo Nam Tông thường dành hết thời gian của mình cho tu viện. Một người mới bắt đầu thì được gọi là Samanera và khi thành tu sĩ thì được gọi là Tỳ kheo. Có thể bắt đầu tu ở mọi lứa tuổi.
Các nhà sư của Phật giáo Nguyên Thủy khi được đào tạo thì phải nắm rõ 227 quy tắc. Trong những giới luật và quy tắc này chính là năm điều được thực hiện dành cho tất cả những ai muốn cố gắng tuân thủ theo lối sống của Phật giáo:
- Không được làm hại chúng sinh
- Không được lấy những thứ không được cho phép
- Kiềm chế hành vi sai trái tình dục
- Ngăn lời nói sai: Những nói độc ác hoặc phát biểu cay nghiệt, nói dối,…
- Không sử dụng những thứ gây nghiện.
Với những nội dung trên mong rằng đã giúp các bạn có thêm sự hiểu biết về phân nhánh Phật giáo Nguyên Thủy. Dù là phân nhánh nào thì mục đích chính của Phật giáo cũng là mong muốn giải cứu con người khỏi bể khổ có một tâm hồn an yên.
